Jak sporządzić testament? Rodzaje testamentów
Testament to rozrządzenie majątkiem na wypadek śmierci. Jest to zarazem jedyny sposób w jaki spadkodawca może skutecznie takiego rozrządzenia dokonać. Co istotne testament może zawierać rozrządzenie tylko jednego spadkodawcy. Nie są zatem dopuszczalne testamenty sporządzane wspólnie przez kilka osób np. przez małżonków.
Sporządzenie testamentu nie jest sprawą szczególnie skomplikowaną. Tym bardziej, że polskie prawo przewiduje kilka różnych form testamentów. Co istotne, różnice pomiędzy poszczególnymi testamentami dotyczą jedynie formy w jakiej są sporządzane, a nie ich ważności czy skuteczności. Żadna z form nie jest „ważniejsza” od innych. Oznacza to, że osoba zamierzająca sporządzić testament może wybrać tę formę, którą uzna za najbardziej dogodną dla siebie.
Najprostszy i wymagający zachowania najmniej formalności jest testament własnoręczny (holograficzny). Taki testament musi zostać napisany przez spadkodawcę w całości pismem ręcznym, podpisany przez niego i opatrzony datą. Nie będzie zatem ważnym testamentem dokument napisany na maszynie lub na komputerze, nawet jeśli zostanie następnie podpisany przez spadkodawcę.
Testament może zostać sporządzony również w formie aktu notarialnego. Mówimy wówczas o testamencie notarialnym, nad którego formą czuwa sporządzający go notariusz.
Jeszcze inną formą testamentu jest testament alograficzny. Jego sporządzenie polega na oświadczeniu przez spadkodawcę swojej woli w obecności dwóch świadków wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie spadkodawcy spisywane jest następnie w protokole, który jest odczytywany spadkodawcy i świadkom i który winien zostać podpisany przez spadkodawcę, świadków oraz przez osobę wobec której wola została oświadczona. W ten sposób nie mogą sporządzić testamentu osoby głuche lub nieme.
Wszystkie omówione powyżej formy testamentu są tzw. testamentami zwykłymi. Obok nich występują jeszcze testamenty szczególne, których sporządzenie/możliwość sporządzenia wymaga każdorazowo spełnienia pewnych dodatkowych warunków.
Testamentami szczególnymi są:
- testament ustny, który może zostać sporządzony jeśli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeśli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu nie jest możliwe lub jest bardzo utrudnione. Jego sporządzenie polega na oświadczeniu przez spadkodawcę swojej woli przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków. Treść testamentu ustnego musi być następnie spisana, przed upływem roku od jego sporządzenia, przez jednego ze świadków i podpisana przez spadkodawcę i dwóch świadków albo przez wszystkich świadków. Stwierdzenie treści testamentu ustnego może nastąpić również przed sądem w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku.
- testament podróżny, który można sporządzić podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym. Spadkodawca oświadcza swoją wolę wobec kapitana statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków. Jego treść winna zostać spisana przez dowódcę statku lub jego zastępcę, odczytana spadkodawcy i świadkom, a następnie podpisana przez spadkodawcę, świadków oraz przez dowódcę statku lub jego zastępcę.
- testament wojskowy, który może być sporządzony tylko w czasie mobilizacji lub wojny albo przebywania w niewoli. Sporządzić go może jedynie krąg osób wymieniony w Rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej, m.in. żołnierze Sił Zbrojnych pełniący czynną służbę wojskową oraz pracownicy cywilni zatrudnieni w Siłach Zbrojnych.
Co ważne, testamenty szczególne tracą moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu.
W przypadku dalszych Państwa pytań dotyczących testamentów zapraszam do skorzystania z porady prawnej radcy prawnego naszej Kancelarii.
